این روزها ورزش پرورش اندام با اقبال عمومی جوانان درخوزستان و شهراهواز مواجه شده است. باشگاه های بدن سازی زیادی طی دو سه سال اخیر در شهر اهواز تاسیس شده است اما آنچه که نباید از نظر دور داشت سایه شومی است که برسر اغلب جوانان علاقمند به این نوع ورزش افکنده است.

اغلب آنان سعی می کنند ره صد ساله را یک شبه و آن هم از روش های غیرمتعارف و نادرست و بامصرف مکمل های غذایی نیروزا طی کرده و اندامی به ظاهر زیبا و ورزشی برای خود دست و پا کنند. غفلت ازاینکه مصرف اینگونه مکمل ها ازجمله هورمون آنا بولیک استروئیدی طبق نظرپزشکان، آثارسوء زیادی برسلامت جسم آنان خواهد گذاشت.

دکتر امیر حسین بنی احمد کارشناس ارشد دارویی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز درگفت وگو با خبرنگارایرنا می گوید: این هورمون ها به صورت نرمال در بدن انسان به میزان لازم تولید و اعمالی از قبیل فعالیت های جنسی، کنترل سطح چربی، بالانس حجم و تراکم عضلانی، کنترل سطح چربی، کنترل عصبی آرامش و موارد متعدد دیگری را انجام می دهد.

وی افزود: استفاده ی غیر متعارف و بدون صلاحدید پزشک متخصص از این هورمون ها باعث می شود تا منابع تولید داخلی متوقف شود و بدن برای انجام اعمال مذکور و موارد دیگری، برای همیشه نیاز خود به تامین این هورمون ها را درخارج ازبدن جستجو کند.

دکتر بنی احمد افزود: ورود دائمی این مواد از خارج از بدن عوارضی همچون ناباروری، ایجاد جوش های چرکی و غیر چرکی به شکل شدید در سطح بدن، کاهش تحمل پذیری و آستانه تحریک و پرخاشگری در اثر استفاده از این هورمون ها، طاسی و ریزش مو در مردان و در خانم ها پرمویی در صورت و به هم خوردن صفات ثانویه جنسی و دوره های پریود ماهیانه درپی خواهد داشت.

این کارشناس ارشد دارویی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز تصریح کرد: با توجه به اینکه ورود هورمون آنابولیک به دلیل خاصیت جنسی که دارند مانع از تولید تستسترون دربدن می شود و یا تولید آن را به شدت کاهش می دهد، با کاهش تعداد اسپرم ها که درپاره ای مواقع به حد صفرنیز می رسند، ممکن است ناباروری مردان را بدنبال داشته باشد که بسیار شایع است.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه محورهای هورمونی و چربی سطح پوست با استفاده از این هورمون ها از تعادل خارج می شوند، جوش های چرک، راش و کورک در سطح بدن ظاهر می شوند.

دکتر بنی احمد ضمن هشدار به مصرف کنندگان این نوع داروها تاکید کرد: از آنجایی که متابولیسم این هورمون ها در کبد و دفع آنها غالبا از کلیه است، استفاده بی رویه از آنها باعث آسیب های جدی کبدی و کلیوی در شخص مصرف کننده می شود.

این مقام مسئول ازجوانان ورزش دوست خواست که خودسرانه و بدون مشورت و تجویز پزشک این نوع داروها را مصرف نکنند.

وی تاکید کرد که موارد ذکر شده تنها چکیده ای از عوارض بی شمار استفاده غیر متعارف از هورمون های آنابولیک استروئیدی است و از آنجا که هدف ورزش جوانان عزیز رسیدن به مراتب بالاتر سطح سلامتی است، استفاده از آنها به هیچ وجه بدون تجویز پزشک، توصیه نمی شود.

دکتر فرخ رامش کارشناس ارشد اطلاع رسانی دارو و سموم معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز نیز بااشاره به اثرات مخرب استفاده از این هورمون ها برسلامتی انسان تاکید کرد: رژیم غذایی مناسب در کنار ورزش باید اساس کار یک ورزشکار باشد و در صورت نیاز به استفاده از مکمل ها، این امر حتما باید زیر نظر پزشک متخصص و مجرب صورت گیرد.

وی با بیان اینکه مکمل ها همچون داروها در برخی افراد ، منع مصرف دارند ، خاطرنشان کرد: این منع مصرف به دلیل وجود بیماری زمینه ای در خود ورزشکار است که گاه خود فرد ورزشکار نیز از آن آگاهی ندارد.

این مقام مسئول با اشاره به اهمیت استفاده صحیح از مکمل های غذایی تاکید کرد: چنانچه نیاز به استفاده از مکمل های غذایی و نحوه مصرف صحیح آن توسط پزشک متخصص تشخیص داده شد باید اصالت فرآورده مصرفی کاملا مورد توجه قرار گیرد.

دکتر رامش با بیان اینکه فرآورده هایی که محصول خارجی است و مجوز ورود توسط وزارت بهداشت را دریافت نکرده اند دارای چند اشکال اساسی هستند.

وی احتمال آلودگی این فرآورده ها با داروهای هورمونی برای افزایش کاذب اثر این مکمل ها، عدم اطمینان از شرایط استاندارد ساخت، نگهداری، حمل و نقل، ثبت تقلبی تاریخ تولید و انقضاء درج شده بر روی فرآورده را از مهمترین اشکالات این مکمل ها عنوان کرد.

دکتر رضا امانی متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اهواز نیز می گوید: اگر این هورمون ها به مقدار زیاد مصرف شوند علاوه بر داشتن عوارض قلبی، امکان ابتلا به سرطان کبد در مصرف کننده را بیشترفراهم می سازد.

وی می افزاید: برخی ورزشکاران از داروی ترامادول استفاده می کنند؛ این دارو در واقع نوعی مسکن و قرص ضددرد است که پزشکان به ندرت تجویز می کنند و این درحالی است که در بعضی باشگاه های بدن سازی به طور گسترده از این دارو تجویز می شود و این امر اعتیاد مصرف کننده را در پی دارد.

این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اهواز خاطرنشان می کند: دسته داروهای آمفتامین باعث تخریب بافت مغز می شود و روح و روان فرد را مختل می کند.

دکتر امانی تصریح کرد: در برخی باشگاه های بدن سازی از 2 دسته داروهای نیروزا استفاده می شود، مصرف استروئیدهای آنابولیزان که به صورت مصنوعی ساخته می شود و در برخی موارد باعث تخریب مفاصل، مختل شدن متابولیسم بدن و ابتلا به بیماری های کلیوی می شود .

وی افزود: نکته این جاست که مغز، غده هیپوفیز و بیضه ها سیستم هدایتی تولید اسپرم در بدن مردان را تشکیل می دهند که با مصرف بیش از حد این داروها بر، گیرنده های مغزی تاثیر نامطلوبی گذاشته و عملکرد بیضه ها را مختل می کند و بنابراین توقف تولید اسپرم از جدی ترین عوارض این داروها محسوب می شود.

این متخصص تغذیه تصریح می کند: مصرف این داروها بر رشد پروستات هم تاثیر نامطلوبی می گذارد و رشد این غده را مختل می کند.

وی دسته دوم داروهایی که در باشگاه های بدن سازی از آنها استفاده می شود را مکمل های حاوی پروتئین عنوان کرد و افزود: حتی اگر مصرف این مکمل ها نیز دارای مجوز باشند به دلیل داشتن اسید آمینه فراوان، دفع کلیه را با مشکل روبه رو می کند و در واقع این داروها فعالیت کلیه ها را افزایش می دهد و باعث فرسایش سلول های کلیه می شود و احتمال سنگ سازی کلیه را افزایش می دهد.

وی به ورزشکاران توصیه کرد: به هنگام مراجعه به باشگاه های بدنسازی و سایر رشته ها ی ورزشی در صورت نیاز، باید از داروهایی استفاده کنند که دارای تاییدیه وزارت بهداشت است و از طرفی این داروها باید با تجویز پزشک متخصص مصرف شود.

دکتر امانی خاطرنشان کرد: مصرف خودسرانه و بیش از حد داروهای تایید شده از سوی وزارت بهداشت در باشگاه ها برای تقویت عضلات یا حجم دهی به عضلات نیز خطرناک است و عوارض سوئی دارد چه رسد به این که داروها غیرمجاز و برچسب تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را نیز نداشته باشد.

این متخصص تغذیه تاکید کرد: ورزشکاران باید بدانند هر دارویی که برای لاغری یا چاقی مصرف می شود باید دارای پروانه بهداشتی باشد و از سوی پزشک متخصص مربوطه تجویز شود.

به عقیده کارشاسان امور اجتماعی، رسانه ها دراین زمینه وظایف مهمی برعهده دارند. رسانه ها باید با اطلاع رسانی مناسب و گسترده، جوانان را از خطرات و عوارض جبران ناپذیر استفاده بی رویه از مکمل های غذایی و هورمونی آگاه سازند.

منبع خبر : پایگاه خبری و اطلاع رسانی وزارت بهداشت