واکسن ها نسبت به حرارت و یخ زدگی حساس هستند ، بنابراین ضروریست در دمای مناسب نگهداری شود . " به نظامی مرکب از افراد و تجهیزات که اطمینان می دهد واکسن مؤثر به مصرف کننده برسد " زنجیره سرما گفته می شود .

● نکات مهم در مورد نگهداری واکسن در یخچال :

*واکسن ها باید طوری در یخچال قرار داده شوند که واکسن هایی که قبلاً تحویل گرفته شده اند جلوتر قرار داده شده و زودتر مصرف گردند .

* واکسن ها باید بر حسب نام آنها در داخل سبدهای کوچک بصوت مجزا از یکدیگر قرار داده شوند . استفاده از سبد باعث خواهد شد که جریان هوای داخل یخچال به طور یکسان به تمامی ویالها برسد .

* درجه حرارت یخچال را روزی 2 بار ( در ابتدا و پایان ساعت ) به وسیله دماسنج که داخل آن گذارده شده کنترل نموده و در فرم نمودار درجه حرارت یخچال ثبت نمائید .

* از گذاردن هر نوع غذا و نوشیدنی در یخچال حاوی واکسن خودداری شود. ضمناً دقت نمائید که درب یخچال کاملاً بسته شده باشد (لازم است درب یخچال قفل داشته باشد) 

* لبه متحرک سینی آبگیر زیر قسمت فریزر و یخچال بایستی به طرف بیرون باشد تا هوای فریزر بتواند داخل یخچال نفوذ کنند .

* یخچال را بطور مرتب برفک زدایی نمائید . ( این کار را زمانی انجام دهید که قطر یخ بیش از نیم سانتیمتر باشد ) 

● طریقه چیدن آیس بگ و واکسن ها در داخل یخچال :

*در قسمت فریزر یخچال آیس بگ ها باید به صورت ایستاده قرار داده شوند در صورت ممکن نبودن ترجیحاً باید به حالت خوابیده به پهلو قرار داده شوند .

* یخچال نگهداری واکسن باید فاقد هر گونه عیب و نقص فنی باشد و باید در محلی مناسب دور از گرما و نور آفتاب قرار گیرد ، بطوری که پشت آن با دیوار 15 – 20 سانتیمتر فاصله داشته باشد . ضمناً یخچال باید درجای خود تراز شده باشد .

 

● آماده سازی یخچال :

1- گذاشتن آیس بگ ها در قسمت فریزر یخچال جهت منجمد شدن

2- تمام واکسن ها و حلالها باید در قسمت اصلی یخچال نگهداری شوند .

3- ویالهای واکسن در یخچال را طوری قرار دهید که هوا بین آنها جریان داشته باشد و واکسن های حساس به سرما را دور از قسمت فریزر یخچال و بدنه نگهداری نمائید .

● واکسن کاریر :

واکسن کاریرها مانند کلد باکس ها از مواد مخصوصی ساخته شده اند که گرما را از خود عبور نمی دهند و دارای فضای مجزا جهت جاسازی کیسه های یخ می باشند و می توانند با آن واکسن ها و حلال را حمل نموده و یا موقتاً نگهداری نمایند. واکسن کاریر از کلد باکس کوچکتر بوده و افراد به راحتی می توانند آنرا حمل نمایند ولی نمی توانند بیشتر از 48 ساعت واکسن را نگهداری نماید . واکسن کاریر برای حمل واکسن ها و حلال ها در مراکز بهداشتی درمانی ، خانه های بهداشت و پایگاهها و تیم های سیاری استفاده می شوند . ضمناً برای نگهداری موقت واکسن در زمانی که یخچال مشکل پیدا کند و یا برفک زدایی می شود نیز مورد استفاده قرار می گیرد . قبل از گذاشتن ویال واکسن داخل واکسن کریر ابتدا باید دمای آن را به 2-8 د رجه سانتیگراد رساند.