بررسی داروی «دومپریدون» و عوارض جانبی آن

دارویدومپریدون (Motilium, Motinorm) یک آنتاگونیست گیرنده دوپامین است که با عملکرد مشابه متوکلوپرامید به عنوان یک ضد تهوع در درمان کوتاه مدت تهوع و استفراغ با دلایل مختلف استفاده می شود.

از دومپریدون بخاطر عملکرد پروکینتیک آن در دیس پپسی و همچنین در گاستروپارزی دیابتی و همراه با پاراستامول در درمان علائم میگرن کاربرد دارد (1).

همچنین از آنجایی که دومپریدون اثر ضد دوپامینی دارد، باعث افزایش ترشح پرولاکتین و به دنبال آن افزایش ترشح شیر از غدد پستانی می‌شود (2).

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) از سال 2004 استفاده از دومپریدون در اطفال و بزرگسالان را به  هیچ عنوان تایید نکرده و به پزشکان و مادران شیردهی که از آن به عنوان یک داروی شیر افزا استفاده میکنند در مورد عوارض خطرناک آن هشدار داده است (3). با توجه به اینکه این دارو در شیر مادر ترشح می‌شود و مطالعهٔقطعی در مورد اثر آن روی کودکان شیرخوار منتشر نشده است، استفاده از آن بعنوان افزاینده شیر، مورد تایید نیست. حتی در مقاله‌ای ادعا شده که خطر تشنج در نوزادانی که مادرانشان دومپریدون خوراکی استفاده کرده بودند، افزایش می‌یابد(4و5).

  بیش از 2000 گزارش از 33 کشور مربوط به عوارض جانبی دومپریدون رسیده که این امر باعث حذف این این دارو از بازار دارویی بعضی از کشورها گردیده است (6). همچنین سازمان  FDAعوارض بسیار خطرناکی همچون آریتمی قلبی، ایست قلبی و مرگ ناگهانی را در افرادی که از فرم های تزریقی این دارو استفاده کرده اند را گزارش نموده (7) و سازمان دارویی  اروپا (EMA) نیز عوارض مشابهی از دیگر فرم های این دارو گزارش کرده است (8). طی گزارشی از کشور استرالیا نشان داده شد در بیمارانی که سن  بالای ۶۰ سال دارند و یا بیش از ۳۰ میلی‌گرم در روز دمپریدون مصرف می‌کنند ، خطر مرگ ناشی از ایست قلبی یا آریتمی‌های بطنی نسبت به افراد معمولی بالاتر است (9).

در حال حاضر FDAاجازه استفاده از دومپریدون را فقط در کودکان 12 سال و بیشتر مبتلا به بیماری های شدید گوارشی مانند رفلاکس معده- مری همراه با علائم دستگاه گوارش فوقانی، گاستروپارزی و یبوست مزمن که به درمان های استاندارد دیگر پاسخ نداده اند را داده است (10).

در پایان لازم به ذکر است با توجه به مطالب گفته شده سازمان غذا و دارو تا کنون نسبت به ارائه مجوز ورود شربت موتیلیوم اقدامی صورت نداده و با توزیع کنندگان و عرضه کنندگان نوع قاچاق این دارو برخورد قانونی مقتضی را انجام می دهد.

خبرنامه شماره 32: بررسی داروی دومپریدون و عوارض جانبی آن