برچسب اصالت دارو طرحی است که به موجب آن اطلاعاتی در خصوص تولید کننده،وارد کننده ،توزیع کننده ،تاریخ تولید و انقضاء ،نکات و احتیاط هایی در خصوص آن فرآورده ،هم به بازرسان سازمان و هم به مصرف کننده ارائه می دهد. به همین منظور برای اطلاع رسانی در این رابطه گفت وگویی با جناب آقای دکتر بهفر مدیر کل نظارت و ارزیابی فرآورده های آرایشی و بهداشتی انجام داده ایم که مشروح  آن در پی می آید.

یکی از وظایف سازمان غذا و دارو حفظ و ضمانت سلامت فرآورده های سلامتی از جمله دارو ،غذا و آرایشی و بهداشتی است و جهت انجام این مهم در گذشته و در حال راهکارهایی تعبیه کرده تا بتواند هرچه بهتر این وضعیت را پایش کند.برای تعیین سلامتی یک کالا حتما ضرورت دارد که یک کالا از زمان تولید یا واردات به کشور تا هنگام مصرف قابل رهگیری و پایش باشد.یکی از راهکارهایی که در حال حاضر جهت رهگیری و پایش کالا در حال انجام و پیگیری است برچسب اصالت و سلامت کالاست.این برچسب باید مشخصه هایی را در خود داشته باشد تا بتواند اطلاعات ضروری را در خصوص تولید کننده،وارد کننده ،توزیع کننده ،تاریخ تولید و انقضاء ،نکات و احتیاط هایی در خصوص آن فرآورده ،هم به بازرسان سازمان و هم به مصرف کننده ارائه دهد.

برای اینکه سازمان  بتواند پایش کاملی از فرآورده ها داشته باشد شبکه ای را به عنوان شبکه پایش ساماندهی کرده که یکی از مشخصه های این شبکه برچسب اصالت و سلامت کالاست.و سازمان غذا و دارو از اوایل امسال لزوم استفاده از این برچسب را برای فرآورده های دارویی و مکمل های وارداتی آغاز کرده که به حول و قوه الهی در جلوگیری از قاچاق این داروها و مکمل ها موفق نیز بوده است.

هدف بعدی سازمان با الگو گرفتن از این تجربه موفق، فرآورده های آرایشی و بهداشتی است که هم حفظ  سلامتی و ایمنی آنها برای مصرف کننده ها در داخل کشور مهم است و هم جلوگیری از فرآیند قاچاق این نوع فرآورده ها جزء وظایف سازمان است.

این برچسب ها برای هر قلم کالا بصورت یکتا بوده و غیر قابل تکرار برای قلم کالاهای دیگر است و همین مشخصه باعث می شود در صورت یکبار استفاده از کد برچسب عملا" برای کالاهای دیگر غیرقابل استفاده می شود.

این برچسب ها متصل به سامانه های شناسایی و رهگیری بوده که با ارسال کد از طریق پیامک ،تلفن گویا ویا اینترنت ،اطلاعاتی در خصوص اصالت کالا ،تاریخ تولید و تاریخ انقضاء،احتیاط های مصرف وشماره تماس به خریدار کالا منتقل می کند.

لازم به ذکر است بر روی برچسب دو سری کد تعبیه شده ،یک کد دو بعدی برای نظارت بازرسان و از طریق دستگاههای مخصوص کد عددی که توسط لایه پوشاننده مخفی شده که خریدار با خراش دادن این لایه محافظ و ارسال کد به مدیاهای ذکر شده اطلاعات ضروری را دریافت می کند.البته یکی دیگر از اهداف سازمان آمایش سرزمینی مصرف فرآورده ها و یا تقلب احتمالی است تا سازمان بتواند در اسرع وقت موارد مختلف گزارش شده را پیگیری و به نتیجه برساند.

در مرحله اول طرح تمام فرآورده های آرایشی و بهداشتی وارداتی ملزم به استفاده از این برچسب جهت ترخیص کالا از گمرک هستند.در این مرحله برخی از شرکت های تولید داخل هم به صورت داوطلبانه به دلیل امتیازاتی که این طرح برای بازار فرآورده هایشان دارد وارد این طرح شدند.البته ضرورت دارد که گفته شود این طرح دارای یک جدول زمان بندی است که در تاریخ 15/11/89 ترخیص این فراورده ها با داشتن این برچسب است و طبق این جدول یک فاصله زمانی جهت اجرایی شدن این برچسب در سطح عرضه است.

مزیت برای تولید کننده :قاچاق و تقلب به سمت کالاهایی می رود که نزد جامعه مصرف کننده دارای مقبولیت باشد.در حال حاضر بسیاری از فرآورده های تولید داخل دارای مقبولیت عام جهت مصرف هستند و همین مقبولیت عاملی است تا متقلبین و قاچاقچیها تمایلی نسبت به این فرآورده ها داشته باشند.با اجرایی شدن این برچسب عملا" قاچاق و تقلب قابل پیگیری و شناسایی است هم توسط شرکت تولید کننده و هم توسط سیستم های نظارتی است.یا به عبارت دیگر با اجرای این طرح شرکت ها می توانند از کالاهای خود حفظ و سیانت داشته باشند.از دیگر مزایای این طرح ریکال یا بازخوانی کالاهاست در صورتیکه کالایی در هنگام تولید یا عرضه دارای مشکلی شود شرکت ها از طریق سیستم رهگیری این برچسب به راحتی می توانند کالاهای معیوب و دارای اشکال خود را با کمترین هزینه و کمترین زمان و بدون اینکه نیاز به اعلان عمومی باشد جمع آوری کنند.

این سامانه یکی از پیشرفته ترین سامانه ها در کل دنیاست که در حال حاضر کشورهای پیشرفته نیز به سمت اجرای این طرح گام برداشته اند که خوشبختانه کشور ما پیشرو در این امر مهم است زیرا قاچاق و تقلب امری است که در کل دنیا باعث اختلال در اقتصاد و سلامتی شده است. به همین دلیل بعد از اجرای این طرح کالاهای مواد خوراکی و آشامیدنی هم در این طرح قرار میگیرند،چه اینکه در حال حاضر برخی از اقلام مهم غذایی مثل زعفران به صورت داوطلبانه تقاضای ورود به این طرح را دارند.